Houten speelgoedauto's

Houten speelgoedauto’s zijn bezig met een ware comeback! Waar ooit plastic racemonsters in felle kleuren het 'straatbeeld' bepaalden in de kinderkamers, kiezen steeds meer ouders weer bewust voor speelgoedautootjes van hout.
En niet alleen vanwege de nostalgie, maar ook vanwege duurzaamheid, veiligheid en de educatieve waarde.

De populariteit van houten speelgoedauto’s, zoals die van Floris Hovers en Lex Pott, kent de laatste jaren een enorme groei, mede door een toegenomen bewustzijn bij ouders rondom duurzaamheid, milieu en gezondheid. Plastic speelgoed staat vaak symbool voor goedkope massaproductie, gemaakt onder dubieuze arbeidsomstandigheden in een ver Aziatisch land. Houten auto’s staan juist steeds meer voor kwaliteit, duurzaamheid en een lange levensduur.
Veel houten speelgoed is bovendien ontworpen zonder toeters en bellen: geen flitsende lichten of geluiden, maar simpele vormen die kinderen uitnodigen tot creatief en fantasievol spel. Dit is ook terug te zien in de voertuigen die ontwerpers Floris Hovers en Lex Pott hebben getekend voor ons merk IKONIC. Daarbij spelen instagramwaardige interieurs een steeds grotere rol: dit speelgoed ziet er stijlvol uit en past goed bij een moderne inrichting.

De opkomst van minimalistische woontrends zorgt voor een groeiende vraag naar tijdloos en natuurlijk speelgoed, zoals houten speelgoed auto’s, dat niet alleen functioneel is maar er ook prachtig uitziet, en niet uit de toon valt in een modern interieur. Daarnaast bieden houten speelgoed autootjes een tastbare verbinding met het verleden, wat veel ouders aanspreekt.

Het kiezen voor houten speelgoed auto's ten opzichte van plastic auto's biedt diverse voordelen op het gebied van duurzaamheid, veiligheid en spelplezier:

1. Duurzaamheid: Houten speelgoedauto's gaan doorgaans veel langer mee. Ze zijn minder gevoelig voor breuk, kunnen tegen een stootje en worden vaak generaties doorgegeven. De stevige materialen en robuuste bouw maken houten speelgoed auto's bijna onverwoestbaar in vergelijking met veelal broze plastic auto's. Daarnaast zijn ze vaak makkelijk te repareren.

2. Milieuvriendelijk: Hout is een hernieuwbare grondstof. Veel merken gebruiken FSC-gecertificeerd of gerecycled hout (veelal beukenhout) en lak op waterbasis, wat de ecologische voetafdruk verkleint. Plastic speelgoed zorgt daarentegen jaarlijks voor tonnen afval en de uitstoot van microplastics die in het milieu terechtkomen. 

3. Gezondheid: Hout bevat van nature geen schadelijke chemicaliën. Uit onderzoek blijkt dat 80% van alle geteste plastic speelgoed schadelijke stoffen bevatte; dit komt bij houten varianten nauwelijks voor, zeker bij Europees geproduceerd speelgoed. Zo worden veel houten autootjes getest op de aanwezigheid van zware metalen en andere gevaarlijke stoffen.

4. Educatieve waarde: Houten speelgoed stimuleert de fantasie, creativiteit en motoriek doordat het vaak zogenaamd ‘open einde’ speelgoed is. Dit betekent dat het kind het spel zelf vormgeeft, in tegenstelling tot plastic auto's die vaak geluid en licht toevoegen wat het spelpatroon vastlegt.

5. Tijdloos & esthetisch: Houten speelgoedauto’s hebben een klassiek uiterlijk, raken niet uit de mode en staan mooi in elk interieur. Zelfs bij enige lakschade, of een heftig doorleeft uiterlijk zien ze er nog geweldig uit. 

6. Rust: Kinderen spelen rustiger en zijn minder snel overprikkeld door het ontbreken van geluiden en lampjes, wat bijdraagt aan geconcentreerd en diep spel. Ook kunnen kinderen hun eigen verbeelding projecteren op de voertuigen door de rustige vormgeving.

7. Minder afval: Omdat houten speelgoed autos langer meegaan, zorgen ze voor minder afval en hoeven ze minder snel vervangen te worden. De auto's worden dikwijls doorgegeven aan de volgende generatie.

Veiligheid is een van de belangrijkste redenen voor ouders om voor houten speelgoedauto’s te kiezen. Volgens de NVWA (Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit) voldoet 84% van de geteste houten speelgoedproducten in Nederland aan de strengste Europese veiligheidseisen.
Vooral voor kinderen onder de drie jaar zijn de eisen extra streng: losse stukjes mogen niet losraken (verstikkingsgevaar), splinters zijn uit den boze en gebruikte lak of verf moet vrij zijn van zware metalen. In 2023 belandden enkele houten voertuigen op de waarschuwingslijst vanwege losse onderdelen of slechte afwerking, dit betrof met name producten die geproduceerd waren buiten de EU. 

Kortom: kies bewust voor speelgoed met een keurmerk (zoals CE-markering) en minimale leeftijdsmarkering van betrouwbare merken, en inspecteer het autootje van hout regelmatig op losse onderdelen of beschadigingen. Zo zijn houten speelgoed autootjes veilig voor peuters en kleuters, mits aan deze criteria voldaan wordt.

Ouders kiezen bewust voor houten speelgoedauto’s vanuit meerdere motieven. Bewust en duurzaam consumeren is al jaren een trend, en speelgoed van hout past goed bij een milieubewuste levensstijl. Daarnaast zijn ouders zich steeds meer bewust van de mogelijke schadelijke stoffen in plastic speelgoed, en willen ze de blootstelling van hun kinderen aan deze stoffen beperken.
De lange levensduur van een houten auto zorgt ervoor dat het autootje niet snel hoeft te worden vervangen, wat kosten en afval bespaart. Ook de rust die houten speelgoedauto’s brengen wordt genoemd: ze zijn minder druk, minder prikkelend en zorgen voor een ontspannen speelsfeer. Verder groeit de waardering voor kwaliteit en 'slow living', waarbij bewuster gekozen wordt voor tijdloos speelgoed dat een kindje goed uitdaagt.

Ten slotte willen veel ouders simpelweg hun kinderen met natuurlijke materialen omringen, waarmee de houten speelgoed autos perfect aansluiten bij deze wens.

Algemeen advies is dat eenvoudige houten voertuigen geschikt zijn vanaf ongeveer 36 maanden, mits ze robuust zijn en geen kleine onderdelen bevatten. Voor baby’s vanaf 6 maanden zijn er zachte of afgeronde houten rammelaars, waarmee kleine kinderen veilig kunnen kennismaken met het materiaal. Voor peuters (1–3 jaar) zijn grotere modellen het geschiktst, omdat hun grijpkracht, motoriek en veiligheid op die leeftijd belangrijk zijn. Voor kleuters (vanaf 4 jaar) zijn meer verfijnde en gedetailleerde houten speelgoed autootjes geschikt, mogelijk met aanvullende accessoires zoals garages, poppetjes of verkeersborden.

Let goed op de leeftijdsaanduiding van de fabrikant op de verpakking, het CE-keurmerk en of het speelgoed past bij de ontwikkeling van je kind. Ook voor oudere kinderen blijft een houten speelauto leuk, zeker wanneer deze onderdeel wordt van een verzameling. De auto's van IKONIC zijn geschikt voor kinderen vanaf 3 jaar.

Nog twijfel tussen houten speelgoed auto's en plastic auto's? Hieronder enige voors- en tegens:  

- Levensduur: Houten speelgoed autos gaan tot 10 keer langer mee dan plastic varianten. Uit een consumentenonderzoek bleek dat 65% van de houten speelgoedproducten ouder was dan 5 jaar, tegenover slechts 12% van het plastic speelgoed.

- Veiligheid: Volgens onderzoek bevat 80% van het geteste plastic speelgoed potentieel schadelijke stoffen, tegenover 6% bij houten speelgoed met keurmerk.

- Spelplezier: Houten autootjes bieden meer ruimte voor fantasie, terwijl plastic auto's vaker op vaste scenario's en voorgeprogrammeerde geluiden inzetten.

- Afval en milieu: Jaarlijks belandt meer dan 90 miljoen kilo plastic speelgoed op de stort; houten speelgoed auto's worden na langdurig gebruik vaak hergebruikt, gerepareerd of opnieuw gelakt voor een tweede ronde.

De keuze voor houten speelautootjes draagt direct bij aan een beter milieu. De productie van plastic speelgoed vereist fossiele brandstoffen en veroorzaakt veel meer CO₂-uitstoot dan de productie van hout.
Hout wordt als hernieuwbare grondstof vaak op verantwoorde wijze geoogst, vooral wanneer er FSC-gecertificeerd materiaal wordt gebruikt. Ook de recyclebaarheid van houten speelgoed auto's is tweemaal zo hoog als die van plastic speelgoed, omdat hout natuurlijk afbreekbaar is. Wanneer houten speelgoed aan het einde van zijn levensduur komt, kan het vaak opnieuw gebruikt worden door het te repareren of te verven. Dit kan vaak al met materialen die al in huis aanwezig zijn.
Dit in tegenstelling tot plastic auto's, die vaak op de afvalberg belanden en soms honderden jaren nodig hebben om af te breken.

De aanschafprijs van houten speelgoedauto’s ligt doorgaans iets hoger dan die van een plastic autootje. Toch blijkt uit diverse onderzoeken dat houten speelgoedauto’s uiteindelijk voordeliger zijn, omdat ze generaties meegaan, minder snel kapotgaan en door hun hogere restwaarde vaak tweedehands nog goed verkocht worden. Bovendien kies je met een houten speelgoed auto vaak voor een eerlijk product waarbij aandacht is besteed aan grondstof, design en afwerking. Op termijn loont deze investering voor zowel gezin als milieu.

Met goed onderhoud gaan houten speelgoedauto’s jarenlang mee en kunnen ze vaak zelfs van generatie op generatie worden doorgegeven. Zo is er nog heel veel houten speelgoed dat na 50 jaar nog steeds gebruikt wordt! Het stevige materiaal en de degelijke afwerking geven houten speelgoed auto’s hun reputatie van onverwoestbaarheid. Bovendien hechten veel families waarde aan het doorgeven van deze duurzame autootjes van hout als 'erfstuk', een tastbare herinnering aan vroeger, die ze graag doorgeven. Dit maakt van houten speelgoed auto's niet alleen een leuke aankoop, maar ook een waardevolle investering in blijvend spelplezier.

Jazeker! Houten auto’s stimuleren verschillende ontwikkelaspecten:

- Motorische vaardigheden: door het duwen, trekken, stapelen van houten speelauto’s traint je kind zijn fijne en grove motoriek.

- Creatief denken: houten speelgoed auto's zijn zelden gebonden aan vaste functies, waardoor kinderen hun fantasie de vrije loop laten. Vandaag is het autootje een racemonster, morgen een brandweerwagen of een taxi.

- Cognitieve vaardigheden: spel met houten speelautos ondersteunt probleemoplossend denken en plannen, bijvoorbeeld bij het bouwen van een houten treinbaan.

- Sociaal spel: kinderen leren samen spelen, rollen verdelen en samenwerken wanneer ze met meerdere houten autootjes of in gezelschap van vriendjes spelen.

- Kennismaking met verkeersregels en voertuigen: spelen met houtenspeelgoed autos biedt mooie aanknopingspunten om te leren over verkeer, veiligheid en verschillende beroepen. Kies je voor 'open einde speelgoed' zoals houten autootjes, dan draag je bij aan een veelzijdige en gezonde ontwikkeling van je kind.

Let altijd op:

- Leeftijdsaanduiding: is het geschikt voor de leeftijd van je kind?

- CE-markering of andere keurmerken (zoals TÜV, FSC)

- Geen scherpe randjes of splinters

- Verf op waterbasis of gifvrije lak 

- Herkomst: producenten uit de EU (strenge kwaliteitseisen)

- Geen kleine, loszittende onderdelen voor jonge kinderen

- Vergelijk prijzen, aangezien kwaliteit soms iets duurder is maar wel langer meegaat. Online reviews en certificaten kunnen ook een goede leidraad zijn voor de keuze van veiligheid en duurzaamheid.